Ból śródstopia – przyczyny, diagnostyka i leczenie

Ból śródstopia jest nieprzyjemną przypadłością, która rzutuje na jakość codziennego funkcjonowania. Może wynikać z nadmiernego użytkowania, urazów, zapalenia stawów, napiętych mięśni, nadwagi czy przewlekłych chorób. Z powodu bólu śródstopia powstają nieprawidłowe wzorce chodu, ponieważ chcąc odciążyć bolącą kończynę, stawiamy ją w niefizjologiczny sposób. Wyjaśniamy, jakie są przyczyny bólu śródstopia i co zrobić, aby zniwelować ten ból.
Spis treści
Anatomia śródstopia
Stopa jest jedną z najbardziej zaawansowanych struktur narządu ruchu pod względem budowy i funkcji. Pełni ona wiele ról m.in. jest narządem lokomocyjnym, dźwiga ciężar całego ciała, pełni funkcję podporową, amortyzuje obciążenia oraz pozwala na poznawanie świata, dzięki licznym zakończeniom nerwowym na podeszwie stopy.
W stopie znajduje się co najmniej 26 małych kości, 33 stawy i ponad 100 struktur mięśniowych, ścięgnistych i więzadłowych.
Składa się ona z:
- przodostopia,
- śródstopia,
- tyłostopia.
Przodostopie to paliczki i kości śródstopia. Na śródstopie składają się trzy kości klinowate, kość łódkowata i sześcienna. Tyłostopie zbudowane jest z dwóch kości – skokowej i piętowej. Śródstopie to najwyższy punkt podbicia stopy i jednocześnie bardzo złożony fragment, w którym na małej powierzchni znajdują się kości, stawy, mięśnie i więzadła. Urazy i stany uszkodzenia struktur w obrębie śródstopia prowadzą do powstawania objawów w różnych jej obszarach.
Jak boli śródstopie?
Ból śródstopia może pojawić się po urazie, na podłożu zapalnym, przeciążeniowym lub być związany z chorobami. Najczęściej lokalizacja i intensywność tego bólu jest związana z różnymi rodzajami urazów i uszkodzeń.
Ból na grzbiecie (od góry) stopy
- Ból w górnej części stopy może być spowodowany złamaniem przeciążeniowym kości łódkowatej. Najczęściej wynika z działania powtarzalnej siły i częściej występuje u sportowców (koszykarzy i gimnastyczek).
- Ból w tej części może oznaczać również zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego przedniego. Zazwyczaj stan ten związany jest z nadmiernym obciążeniem.
- Ból w górnej części nad paluchem może być związany z zapaleniem stawu śródstopno-paliczkowego palucha.
- Ponadto dolegliwości bólowe nad paluchem mogą świadczyć o potocznych haluksach lub dnie moczanowej.
Ból bocznej (zewnętrznej) strony stopy
- Ból w tej części związany jest często ze złamaniem V kości śródstopia. Może to być złamanie po urazie inwersyjnym lub złamanie zmęczeniowe ze względu na powtarzalne obciążenia i sumowanie się mikrourazów.
- Ból w tej części może również pochodzić z zapalenia lub zwyrodnienia ścięgna mięśnia strzałkowego.
Ból po przyśrodkowej (wewnętrznej) stronie stopy
Ból w tej części może wiązać się z zapaleniem lub zwyrodnieniem ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego.
Ból podeszwy (od dołu) stopy w obrębie śródstopia
- Ból i sztywność w tej okolicy może być związany z zapaleniem jednego lub wielu stawów śródstopno-paliczkowych.
- Ból może być wynikiem powstawania nerwiaka Mortona, czyli zrostu tkanki nerwowej zazwyczaj pomiędzy III i IV głową kości śródstopia.
- Ból może być również związany z potocznym haluksem (paluchem koślawym) i przenoszeniem się obciążeń oraz dolegliwości bólowych na I kość śródstopia.
Przyczyny bólu śródstopia
Najczęstsze przyczyny bólu śródstopia to:
- złamanie kości śródstopia,
- choroba zwyrodnieniowa stawów,
- zapalenie rozcięgna podeszwowego,
- zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego lub strzałkowego,
- paluch koślawy,
- nerwiak Mortona,
- odciski i modzele.
Diagnostyka bólu śródstopia
W przypadku występowania jakichkolwiek dolegliwości bólowych należy udać się do lekarza, aby rozpocząć diagnostykę.
Opiera się ona przede wszystkim na obszernym wywiadzie, uwzględniającym odczuwane dolegliwości, ich lokalizację oraz mechanizm urazu.Następnie lekarz przeprowadza testy funkcjonalne oraz ocenia palpacyjnie bolące miejsca.
Uzupełnieniem wyżej wymienionych elementów jest wykonanie badań obrazowych m.in. zdjęcia rentgenowskiego, badania ultrasonograficznego lub tomografii komputerowej. W przypadku podejrzenia chorób reumatycznych zleca się również badania krwi.
Leczenie bólu śródstopia
Leczenie bólu śródstopia zależy od jego przyczyny. W przypadku złamania może być konieczne unieruchomienie albo zabieg operacyjny, a następnie kilkutygodniowa rehabilitacja, aby przywrócić pacjentowi pełną sprawność.
Choroba zwyrodnieniowa stawów wymaga przede wszystkim zmiany stylu życia i zastosowania długofalowego leczenia w postaci kinezyterapii i fizykoterapii, zaopatrzenia ortopedycznego, farmakologii, a czasem również zabiegów operacyjnych.
Zapalenie ścięgien czy mięśni wymaga ograniczenia aktywności oraz zastosowania strategii niwelujących stan zapalny i przywracających pełną funkcję.
Natomiast na leczenie palucha koślawego składają się zabiegi fizykoterapeutyczne, kinezyterapia, dobranie odpowiedniego obuwia, a czasem również zabieg operacyjny.
W zależności od schorzenia, stosowane są różne zabiegi fizykalne, łagodzące ból i zmniejszające stan zapalny. Może to być np. laseroterapia (laser wysokoenergetyczny i laser biostymulacyjny), magnetoterapia, sonoterapia, elektroterapia czy fala uderzeniowa.
-
33000.00 złLaser wysokoenergetyczny iLUX SMART 7 W, 810nm
-
3615.00 złPrzenośny aparat, zestaw do magnetoterapii LaMagneto PRO
-
56500.00 złAparat do terapii elektromagnetyczną falą uderzeniową PULSWAVE PLUS
Domowe sposoby łagodzące ból śródstopia
W przypadku występowania dolegliwości bólowych w obrębie śródstopia można zastosować kilka domowych sposobów, które będą łagodzić ból, natomiast nie będą wpływać na przyczynę.
- Przede wszystkim należy ograniczyć podejmowanie aktywności fizycznej i odpoczywać najlepiej w pozycji leżącej.
- Warto zainwestować w wygodne, dobrze amortyzujące obuwie oraz zaopatrzyć się we wkładki w razie potrzeby.
- Najpopularniejsze doraźne działanie to w dalszym ciągu farmakologiczne środki przeciwbólowe działające miejscowo, jednak nie są najlepszym rozwiązaniem. Mniej obciążające będą zimne i ciepłe okłady stosowane miejscowo, masowanie stóp i proste ćwiczenia.
Należy pamiętać, że domowe sposoby nie zniwelują przyczyny i w miarę utrzymywania się dolegliwości należy skonsultować się z lekarzem, aby przeprowadzić diagnostykę.