Choroby układu limfatycznego

Choroby układu limfatycznego

Porady eksperta

Układ limfatyczny odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu: utrzymanie odporności i oczyszczanie organizm z toksyn. Jeśli ten układ działa bez zarzutu, to nawet nie zdajemy sobie sprawy z jego istnienia. Jednak gdy cokolwiek zaburza jego pracę, to od razu zauważymy zmiany w funkcjonowaniu naszego organizmu. Wyjaśniamy, jakie choroby układu limfatycznego występują najczęściej i jak sobie z nimi poradzić.

Grupy chorób układu limfatycznego

Choroby układu limfatycznego to różnorodne schorzenia, wpływające na układ limfatyczny, który obejmuje węzły chłonne, migdałki, śledzionę, grasicę, tkankę limfatyczną w narządach oraz naczynia limfatyczne. Choroby układu limfatycznego to ogromna grupa jednostek.

Choroby nowotworowe układu limfatycznego

Chłoniaki, bo tak nazywają się nowotwory układu limfatycznego, spowodowane są nieprawidłowym rozrostem komórek w tym układzie. Chłoniak może wpływać na wszystkie elementy układu limfatycznego, a także na inne narządy w ciele.

Najczęstsze objawy chłoniaka to:

  • bolesny obrzęk węzłów chłonnych szyi, pod pachami lub w pachwinie,
  • trwałe zmęczenie,
  • gorączka, nocne poty,
  • duszności,
  • niewyjaśniona utrata wagi.

Istnieje wiele rodzajów chłoniaków, ale najpopularniejsze z nich to:

  • chłoniaki Hodgkina
  • chłoniaki nie-Hodgkinowskie.

O tym, jaki rodzaj leczenia będzie najskuteczniejszy, decyduje lekarz na podstawie typu chłoniaka i ciężkości choroby. Leczenie to może obejmować chemioterapię, leki immunoterapeutyczne, radioterapię, przeszczep szpiku kostnego lub kombinację kilku z nich.

Choroby związane z obrzękami i niewydolnością limfatyczną

Najczęściej w tym przypadku mówimy o obrzęku limfatycznym różnego pochodzenia. To stan, w którym dochodzi do gromadzenia się w tkankach płynu bogatego w białko i poszerzenia obrysu danej części ciała, co nazywamy obrzękiem lub opuchlizną.

Choroby układu limfatycznego

Istnieją dwa główne typy obrzęku limfatycznego: obrzęk limfatyczny pierwotny (idiopatyczny) i obrzęk limfatyczny wtórny (związany z innymi stanami lub czynnikami).

  • Obrzęk limfatyczny pierwotny, nazywany również idiopatycznym, występuje bez wyraźnej przyczyny. Wyróżniamy chorobę Milroya (nieprawidłowe tworzenie się węzłów chłonnych, diagnozowane zazwyczaj w ciągu pierwszych dwóch lat życia), chorobę Meige’a (dziedziczoną autosomalnie dominująco, zaburzenie powodujące obrzęk limfatyczny najczęściej w okresie dojrzewania lub ciąży) oraz wtórny późny obrzęk limfatyczny.
  • Obrzęk limfatyczny wtórny, którego przyczyną mogą być zakłócony lub zablokowany przepływ limfy przez inne czynniki, usunięcie węzłów chłonnych, radioterapia (która może uszkodzić naczynia limfatyczne), infekcje, zastój żylny, choroby nowotworowe i zakrzepica żył.

Leczenie obrzęku limfatycznego rozpoczyna się od znalezienia przyczyny i dostosowania do niej planu leczenia. Najczęściej stosuje się Kompleksową Terapię Przeciwobrzękową (manualny drenaż limfatyczny, kompresjoterapię, terapię ruchem, higienę i pielęgnację skóry oraz edukację pacjenta. Dodatkowo warto wprowadzić również kompresjoterapię pneumatyczną oraz plastrowanie dynamiczne.

Choroby autoimmunologiczne układu limfatycznego

Choroby te stanowią grupę schorzeń, w których układ odpornościowy organizmu atakuje własne komórki, tkanki i narządy związane z układem limfatycznym. Przykładami takich chorób są:

  • toczeń rumieniowaty układowy (SLE),
  • reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
  • choroba zwyrodnieniowa stawów (ZZSK).

Chorób autoimmunologicznych nie można wyleczyć, natomiast dobrze dobrane leki, optymalne warunki żywieniowe i aktywność fizyczna potrafią poprawić stan pacjenta i wywołać dłuższą remisję. Zazwyczaj stosuje się intensywną farmakologię w postaci leków hamujących układ odpornościowy oraz substancje przeciwbólowe, przeciwzapalne i kortykosteroidy.

Choroby zakaźne układu limfatycznego

Zakażenia wirusowe, bakteryjne czy pasożytnicze mogą być przyczyną chorób układu limfatycznego. Najczęściej mamy do czynienia z:

  • wirusem cytomegalii,
  • mononukleozą zakaźną,
  • anginą,
  • różyczką,
  • odrą,
  • HSV typu II.

W przypadku bakterii należy wymienić gronkowce, paciorkowce, rzadziej bakterie beztlenowe. W przypadku skaleczenia czy zadrapania i dostania się wirusa czy bakterii przez ranę, najczęściej atakują one węzły chłonne. Dochodzi wtedy do reakcji zapalnej (zapalenia naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych) oraz pojawienia się typowych objawów jak gorączka, brak apetytu, bóle głowy czy dreszcze.

Najczęściej w tym przypadku leczenie skupia się na farmakologii – antybiotykach, lekach przeciwbólowych i przeciwzapalnych. W przypadku zakażeń bardzo ważny jest czas – należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, znaleźć przyczynę i wdrożyć leczenie. Nieleczone zakażenie może prowadzić do sepsy.

Należy również pamiętać, że zapalenie naczyń limfatycznych jest jednym z niewielu przeciwwskazań, gdzie w przypadku opuchlizny nie można stosować drenażu limfatycznego.

Przedstawiony powyżej podział zawiera główne grupy chorób układu limfatycznego, ale nie wyczerpuje tematu. Nie sposób wymienić i opisać wszystkich możliwych chorób związanych z układem limfatycznym w jednym artykule.

Angelika Sosulska-Zielezińska
Autor: Angelika Sosulska-Zielezińska

Fizjoterapeutka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jej głównym zainteresowaniem jest fizjoterapia pediatryczna, w szczególności praca z niemowlętami. Zajmuje się pracą dydaktyczną i edukacją na żywo i w internecie.

Zobacz wszystkie artykuły tego autora

Ciekawi nas Twoja opinia, zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *