Kręcz szyi – przyczyny, objawy, leczenie i ćwiczenia

Kręcz szyi, potocznie zwany postrzałem, objawia się patologicznym skrzywieniem bocznym i rotacją szyi. Może być spowodowany urazem, przeciążeniem i chorobą, a także może występować samoistnie. Kręcz szyi może być obecny od urodzenia (wrodzony kręcz) albo pojawić się później. Na potrzeby artykułu zostaną przedstawione informacje o tym schorzeniu u osób dorosłych. Zastanawiasz się, czy to poważny stan? Czy trzeba udać się do lekarza, czy może samo przejdzie? Zapraszam do lektury. 

Czym jest kręcz szyi?

Kręcz szyi (kręcz karku) u dorosłych to nieprawidłowe ustawienie głowy i szyi, zwykle objawiające się zgięciem bocznym i rotacją. Może temu towarzyszyć jednostronne uniesienie barku. Jest stanem, w którym mięśnie kontrolujące szyję są zablokowane w ciągłym mimowolnym skurczu.

Przyczyny i rodzaje kręczu szyi

Kręcz szyi można podzielić ze względu na przyczynę na:

• Idiopatyczny – charakteryzuje się mimowolnymi skurczami mięśni, a patogeneza w większości przypadków jest nieznana.
• Skurczowy – specyficzna postać kręczu zaliczana do dystonii ogniskowych bez ustalonej przyczyny. Wynika ze zwiększonego napięcia mięśni (głównie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego).
• Dermatogeniczny – związany jest z urazem skóry szyi (np. w przypadku blizn czy oparzeń), który może prowadzić do ograniczenia ruchu.
• Reumatologiczny – wtórny kręcz szyi, który powstaje w wyniku różnych chorób reumatologicznych.
• Neurogenny – wynika z różnych chorób neurologicznych, urazów czy udaru.
• Związany z porażeniem skośnych mięśni gałki ocznej.

Kręcz szyi może mieć trzy fazy: ostrą, podostrą i przewlekłą. Faza ostra i podostra związane są zazwyczaj ze stanami zapalnymi, przeciążeniami lub chorobami reumatoidalnymi. W tych fazach dochodzi do zaburzenia postawy w obrębie szyi i bólu przy ruchach skrętnych. Faza przewlekła związana jest ze schorzeniami narządu wzroku lub nawykami (nieprawidłowej postawy) i objawia się długotrwałym bólem w odcinku szyjnym.

Jakie są objawy kręczu szyi?

Kręcz szyjny objawia się patologiczną pozycją wymuszoną, czyli zgięciem bocznym i obrotem głowy lub podbródka w kierunku barku. Objawy mogą rozwijać się powoli i narastać z czasem. Do najczęstszych objawów należą:

• niezdolność poruszania głową podczas codziennych ruchów,
• ból szyi,
• sztywność karku,
• asymetria ustawienia barków,
• opuchlizna mięśni szyi.

Jak rozpoznać kręcz szyi?

Diagnostyka pacjenta z objawami kręczu szyi rozpoczyna się od wizyty lekarskiej. Specjalista przeprowadza dokładny wywiad, po którym następuje badanie fizykalne.

W wywiadzie ważne są np.:

• czas trwania problemu,
• poprzednie epizody,
• charakterystyka bólów szyi i głowy,
• wywiad rodzinny,
• historia urazów i niedawnych infekcji,
• przyjmowane leki.

Badanie fizykalne polega na:

• obserwacji postawy,
• ocenie tkanek miękkich,
• badaniu neurologicznym,
• ocenie palpacyjnej,
• badaniu zakresu ruchu,
• ocenie występowania bólu i pozycji nasilających ten ból,
•  wykonaniu testów specjalistycznych.

Wszystko to można również uzupełnić o badania obrazowe.

Leczenie kręczu szyi

Obecnie nie ma specyficznego leczenia kręczu. Aby zminimalizować i złagodzić objawy, można zastosować leczenie farmakologiczne (np. benzodiazepiny i leki zwiotczające mięśnie). Inna opcja to wstrzyknięcie toksyny botulinowej. Leczeniem zachowawczym jest fizjoterapia i osteopatia.

Na leczenie fizjoterapeutyczne składa się:

• zastosowanie ciepła (np. promieniowanie podczerwone, ultradźwięki, mikroprądy, lampa sollux),
• masaże okolicy szyi i karku
• ćwiczenia,
• terapia manualna,
• kinesiotaping jako terapia podtrzymująca uzyskane efekty.

Niektóre postacie kręczu wymagają operacji korekcyjnej. Są to zazwyczaj przypadki, które zostały wykryte zbyt późno lub osoby, u których zaniedbane zostało leczenie zachowawcze.

• 
  1195.00 zł
  Przenośny aparat do ultradźwięków MIO-SONIC
  Zobacz w sklepie
• 
  1780.00 zł
  Przenośny aparat do ultradźwieków PowerSonic
  Zobacz w sklepie
• 
  3677.00 zł
  Lampa Solmed UNO
  Zobacz w sklepie

Ćwiczenia na kręcz szyi

Kręcz szyi obejmuje skurcze mięśni mostkowo-obojczykowo-sutkowych, gnykowych, pochyłych, podpotylicznych i czworobocznego grzbietu. Zaleca się ćwiczenia rozciągające połączone z technikami relaksacyjnymi, aby przywrócić długość mięśni oraz wzmacnianie mięśni antagonistycznych, aby pomóc uzyskać prawidłowe ustawienie głowy.

Ćwiczenia, jakie można zaproponować pacjentom z kręczem to np.

1. Rotacja głowy (ćwiczenie wykonywane w stronę przeciwną niż występujący przykurcz) – stosowane, gdy kręcz szyi obejmuje głównie skręt w jedną stronę.
2. Skłon boczny głowy (ćwiczenie wykonywane w stronę przeciwną niż występujący kręcz) – stosowane, gdy kręcz powoduje przyciągnięcie głowy w stronę jednego barku.

Celem ćwiczeń w przypadku kręczu szyi jest poprawa zakresu ruchomości i złagodzenie bólu. Jeśli jakiekolwiek ćwiczenie powoduje ból lub wydaje się pogarszać stan, należy przerwać jego wykonywanie.