Ulga rehabilitacyjna – komu przysługuje i na jakich zasadach można z niej skorzystać?

Okres rozliczeń podatkowych zawsze budzi wiele pytań związanych z ulgą rehabilitacyjną. Na co i komu przysługuje ulga rehabilitacyjna, ile wynosi? Poniżej zamieszczamy najważniejsze informacje na ten temat.

Czym jest ulga rehabilitacyjna?

Ulgą rehabilitacyjną nazywa się odliczenie od przychodu wydatków na cele rehabilitacyjne i tych związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, które poniesiono w danym roku. Takiego odliczenia może dokonać osoba niepełnosprawna lub osoba mająca osobę niepełnosprawną na utrzymaniu, płacąca podatek dochodowy od osób fizycznych lub opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Ulga rehabilitacyjna opisana jest w ustawie o podatku dochodowym (art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g) oraz w ustawie z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (art. 11 ust. 1).

Komu przysługuje ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna przysługuje osobom niepełnosprawnym lub utrzymującym osobę niepełnosprawną. A jak prawo definiuje osobę niepełnosprawną? Taki człowiek spełnia jeden z wymienionych warunków:

• ma orzeczenie o niepełnosprawności (dowolny z trzech stopni lub grup inwalidzkich),
• ma przyznaną rentę szkoleniową, socjalną lub z tytułu niezdolności do pracy (częściowej lub całkowitej) albo
• ma orzeczenie o niepełnosprawności dla osoby, która nie ukończyła 16. roku życia.

Dokładną prawną definicję można znaleźć w ustawie o PIT (art. 26 ust. 1 pkt 6 w związku z ust. 7d, ust. 7f, ust. 7g).

Natomiast, by ulgę otrzymał ktoś opiekujący się osobą niepełnosprawną, to musi spełniać dwa dodatkowe wymagania:

• musi być współmałżonkiem, dzieckiem (własnym, przysposobionym czy obcym, przyjętym na wychowanie), pasierbem, rodzicem, rodzicem współmałżonka, ojczymem, macochą, rodzeństwem, zięciem lub synową osoby, która ją utrzymuje;
• roczny dochód nie może przekraczać dwunastokrotności renty socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego, co w 2020 roku daje 14 400 zł brutto (dla 2021 roku ten limit może być już inny) – co ważne, w to nie wliczają się m.in. zasiłek pielęgnacyjny, 13. emerytura ani niektóre alimenty.

Ile wynosi ulga rehabilitacyjna?

W przypadku ulgi rehabilitacyjnej kwota wsparcia nie jest ściśle określona. Zależy od potrzeb i realnych wydatków osoby odliczającej ją od podatku, ale także rodzaju poniesionego wydatku.

Wydatki limitowane mają określoną w ustawie maksymalną wysokość (na przykład ulga na leki wynosi nadwyżkę od 100 zł w każdym miesiącu).

W przypadku wydatków nielimitowanych natomiast kwota ta nie jest dookreślona. Trzeba jednak pamiętać, że nie może ona obejmować środków otrzymanych w ramach dofinansowania, m.in. z NFZ czy PFRON.

Na co można przeznaczyć ulgę rehabilitacyjną?

Wiemy już, czym jest ulga rehabilitacyjna, dla kogo jest przeznaczona i że nie ma stałej kwoty – a co dokładnie ona obejmuje?

Stworzono zamkniętą listę wydatków, które można odliczyć od podatku w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Znajduje się ona w ustawie o podatku dochodowym dla osób fizycznych (art. 26 ust. 7a). Warto pamiętać, że wydatki te dzielą się na nielimitowane i limitowane – od tego zależy rozmiar odliczenia.

Do wydatków nielimitowanych zalicza się koszty wyposażenia i adaptacji mieszkania/budynku oraz pojazdów mechanicznych do potrzeb, zakupu i naprawy sprzętu rehabilitacyjnego oraz urządzeń ułatwiających wykonywanie czynności życiowych (nie dotyczy sprzętu gospodarstwa domowego), zakupu wydawnictw i materiałów szkoleniowych, zabiegów rehabilitacyjnych, pobytu na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej czy w zakładzie opiekuńczo-leczniczym i pielęgnacyjno-opiekuńczym, opieki pielęgniarskiej w domu (tylko w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się lub dla I grupy inwalidzkiej), tłumacza języka migowego, kolonii i obozów dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych (do 25. roku życia), niektórych rodzajów przewozu na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, przejazdów komunikacją zbiorową związanych z niektórymi powyższymi pobytami.

Wydatki limitowane dotyczą opłacenia przewodników osób niewidomych (I lub II grupa) i osób z niepełnosprawnością narządu ruchu (I grupa), utrzymania psa asystującego, używania samochodu osobowego będącego własnością lub współwłasnością osoby korzystającej z ulgi, zakupu leków.

Sprzęt do rehabilitacji w ramach ulgi podatkowej

Jak już wspominaliśmy wyżej, sprzęt rehabilitacyjny uznawany jest za wydatek nielimitowany, co oznacza, że koszty jego zakupu i napraw można odliczyć od podatku w całości. A co to może być za sprzęt? W dużej mierze jest to zależne od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. W naszej ofercie mogą to być właściwie wszystkie urządzenia, które mogą być stosowane przez pacjentów samodzielnie w domu, na przykład:

• bieżnie, maszyny eliptyczne i rowery stacjonarne do ćwiczeń,
• przyrządy sensomotoryczne, piłki rehabilitacyjne, maty, taśmy, trenery równowagi i inne sprzęty, które służą danej osobie do rehabilitacji,
• rolery i przyrządy do masażu,
• zestawy z podwieszkami do ćwiczeń,
• przenośny aparat do drenażu limfatycznego (np. z serii CarePump),
• aparat do magnetoterapii przeznaczony do użytku domowego (np. MAG 2000 Plus lub aparat LaMagneto).

Trudno wskazać sprzęty, które będą przydatne dla każdego. Nawet dla pacjentów z tym samym schorzeniem sugestie dotyczące najskuteczniejszych ćwiczeń mogą być różne, w zależności od preferencji danej osoby i indywidualnej reakcji jej ciała na dany rodzaj aktywności. Takie zakupy najlepiej skonsultować z fizjoterapeutą pracującym z daną osobą – to on będzie w stanie podpowiedzieć najlepszy wybór w tym konkretnym przypadku.

***

Niniejszy artykuł powstał w celach informacyjnych i nie stanowi porady prawnej. Informacje w nim zawarte mogą się zdezaktualizować. Jeśli potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej, skonsultuj się z odpowiednim specjalistą.