Palec strzelający (trigger finger) – przyczyny, objawy, leczenie i rehabilitacja
Palec strzelający inaczej zwany trzaskającym (z ang. trigger finger) jest stanem przewlekłym, który wpływa na jedno lub kilka ścięgien w obrębie dłoni. Schorzenie to znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie, gdyż oprócz bólu, tkliwości i trudności w wykonywaniu ruchów największy problem stanowi ograniczenie funkcji ręki. Przyczyny powstawania takiego stanu nie są znane, a skuteczność leczenia zależy od ciężkości objawów. W artykule przedstawiamy m.in. objawy trigger finger i metody leczenia oraz rehabilitacji.
Spis treści
Palec strzelający – charakterystyka schorzenia
O palcu trzaskającym mówimy w momencie, gdy ścięgno danego palca nie może swobodnie ślizgać się w pochewce (osłonie otaczającej ścięgno). Najczęściej dotyka palec serdeczny i kciuk, ale stan ten może dotyczyć każdego palca, częściej pojawia się w ręce prawej niż lewej i dominującej niż niedominującej. Schorzenie to występuje przeważnie u kobiet w wieku powyżej 40 lat.
Palec trzaskający może utrudniać codzienne czynności takie jak: pisanie, zapinanie koszuli, wkładanie klucza do zamka czy kierowanie samochodem.
Przyczyny trzaskającego palca
Palec strzelający występuje najczęściej w momencie, gdy na ścięgnie mięśnia pojawi się guzek albo pochewka zostanie podrażniona np. na skutek obrzęku. Stan taki utrudnia ślizganie się ścięgna w pochewce. W większości przypadków przyczyny takiego stanu są nieznane.
Ryzyko wystąpienia palca trzaskającego może być wyższe:
- u osób, których zawód lub hobby wymaga wykonywania precyzyjnych ruchów dłoni i ciągłej pracy manualnej,
- u osób z cukrzycą, niedoczynnością tarczycy, reumatoidalnym zapaleniem stawów, zespołem cieśni nadgarstka, przykurczem Dupuytrena lub zastoinową niewydolnością serca,
- u kobiet niż do mężczyzn.
Objawy strzelającego palca
Objawy palca strzelającego mogą przechodzić od stanu łagodnego do ciężkiego i obejmują:
- przewlekły ból występujący najczęściej podczas zginania,
- sztywność palców, szczególnie rano,
- uczucie trzaskania lub klikania podczas ruchu palca,
- tkliwość dłoni,
- guzek w dłoni u podstawy zajętego palca,
- zablokowanie palca w zgiętej pozycji,
- obrzęk palca,
- zaczerwienienie związane z długotrwałym stanem zapalnym.
Diagnoza
Aby zdiagnozować palec trzaskający, lekarzowi najczęściej wystarczy wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. Czasem dla potwierdzenia diagnozy stosuje się badanie ultrasonograficzne.
Leczenie zachowawcze w przypadku strzelającego palca
Leczenie palca trzaskającego różni się w zależności od jego ciężkości i czasu trwania. Leczenie zachowawcze palca trzaskającego może obejmować:
- Odpoczynek – unikanie pracy, która wymaga powtarzalnych i długotrwałych czynności manualnych, dopóki objawy nie ustąpią.
- Szynowanie – noszenie szyny może odciążyć ścięgno. Przeważnie unieruchomienie w szynie wykonuje się z palcem w wyproście.
- Fizjoterapię – kinezyterapię (ćwiczenia bierne, czynno-bierne i ogólnousprawniające), fizykoterapię (krioterapię, falę uderzeniową, pole magnetyczne) i terapię manualną. Ćwiczenia rozciągające mogą pomóc zmniejszyć sztywność i poprawić zakres ruchu.
- Leki – zaleca się stosowanie leków o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym. Niektóre rodzaje tych leków mogą być dostarczane w postaci kremów lub plastrów przez skórę dokładnie tam, gdzie występuje problem.
-
56500.00 złAparat do terapii elektromagnetyczną falą uderzeniową PULSWAVE PLUS -
61500.00 złAparat do terapii falą uderzeniową Enraf-Nonius Endopuls 811 - 1650900 -
3615.00 złPrzenośny aparat, zestaw do magnetoterapii LaMagneto PRO
Początkowe leczenie łagodnych lub umiarkowanych objawów może obejmować połączenie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i fizjoterapii. Unieruchomienie palca w pozycji wyprostnej może również pomóc w odciążeniu ścięgna i zagojeniu pochewki objętej stanem zapalnym.
W przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego stosuje się iniekcje sterydem bezpośrednio w objęte zapaleniem pochewki ścięgna. U wielu pacjentów pojedyncze wstrzyknięcie przynosi ulgę na okres do kilku lat. Drugie, a czasami trzecie wstrzyknięcie kortykosteroidu można podać w odstępie 4 do 6 miesięcy.
Zazwyczaj przypadek uważa się za oporny i kierowany do leczenia chirurgicznego po 2–3 nieudanych zabiegach. Zastrzyki sterydowe są mniej skuteczne u pacjentów z cukrzycą, ale nadal mogą pomóc uniknąć operacji. Alternatywą dla pacjentów, którzy nie chcą poddawać się iniekcjom ani zabiegom chirurgicznym jest terapia falą uderzeniową. Jest coraz częściej stosowana, a wyniki badań nad skutecznością leczenia dają dobre rezultaty.
Zabieg operacyjny w przypadku trzaskającego palca
Jeśli leczenie zachowawcze ani iniekcje nie dały rezultatów, lekarz może wykonać zabieg operacyjny. Zabieg operacyjny w zależności od techniki można podzielić na:
- Otwarty – wykonując małe nacięcie w pobliżu podstawy chorego palca, chirurg rozcina zwężoną część pochewki ścięgna. Ta technika jest praktykowana dłużej i może być bardziej preferowana przez chirurgów ze względu na lepszą widoczność pola operacyjnego.
- Przezskórny – zabieg przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i polega na wprowadzeniu igły do zajętego obszaru. Chirurg ma za zadanie oddzielić pochewkę od ścięgna, aby mogło się płynnie poruszać. Technika stosowana krócej, może być bardziej preferowany przez pacjentów ze względu na mniejszą inwazyjność.
Skuteczność, wskaźnik niepowodzeń i liczba powikłań są porównywalne w przypadku obu technik.
Rehabilitacja pooperacyjna i jej przebieg
Rehabilitację po zabiegu operacyjnym można podzielić na dwa etapy.
I okres – do 14 dni
W tym okresie rehabilitacja skupia się na dbaniu o ranę pooperacyjną oraz na niwelowaniu bólu, obrzęków i stanu zapalnego. Osoba operowana nie powinna dźwigać rzeczy cięższych niż 2 kg. W tym okresie stosuje się:
- fizykoterapię, głównie krioterapię miejscową, laseroterapię punktową oraz pole magnetyczne,
- kinezyterapię – ćwiczenia bierne palca operowanego oraz czynno-bierne dłoni i stopniowo wprowadza się ćwiczenia czynne i czynne z oporem.
II okres – od 2 tygodni do nawet 2 miesięcy
Rehabilitacja w drugim okresie ma na celu przywrócenie pełnego zakresu ruchu i funkcjonalności ręki. Odbywa się to poprzez zastosowanie:
- fizykoterapii – głównie fonoforezy lub jonoforezy z lekiem przeciwbólowym i przeciwzapalnym oraz elektroterapię,
- kinezyterapii – kontynuację ćwiczeń z poprzedniego okresu oraz mobilizację blizny, zastosowanie terapii manualnej i ćwiczeń wzmacniających.
