Skręcenie nadgarstka czy zwichnięcie? Objawy, diagnostyka i leczenie

Pojęcia skręcenie i zwichnięcie często stosowane są zamiennie. Warto jednak wiedzieć, że nie znaczą tego samego, choć przyczyny i objawy mogą być podobne. Jak rozróżnić te dwa urazy? Czy oba są tak samo poważne? Jak sobie radzić w przypadku skręcenia i zwichnięcia nadgarstka? Wyjaśniamy.

Skręcenie nadgarstka

Skręcenie nadgarstka to bardzo często pojawiający się uraz, związany z przekroczeniem fizjologicznego zakresu ruchu. W tym przypadku dochodzi do uszkodzenia struktur więzadłowych, natomiast powierzchnie stawowe nie tracą ze sobą kontaktu.

Zazwyczaj spowodowany jest upadkiem na wyciągniętą rękę. Może to rozciągać więzadła łączące kości nadgarstka i dłoni. Skręcenia są częste u sportowców, głównie koszykarzy, gimnastyków, narciarzy, łyżwiarzy. Zazwyczaj dochodzi do uszkodzenia więzadła łódeczkowato-księżycowatego i księżycowato-trójgraniastego.

Wyróżnia się 3 stopnie skręcenia, w zależności od stopnia uszkodzenia więzadeł:

• Skręcenie 1. stopnia (łagodne) – pojawia się ból, więzadła są naciągnięte, ale nie zerwane.
• Skręcenie 2. stopnia (umiarkowane) – ból i częściowe zerwanie więzadła. W tym stopniu może nastąpić nieznaczna utrata funkcji.
• Skręcenie 3. stopnia (ciężkie) – ból i całkowite zerwanie więzadła lub oderwanie przyczepu od kości. Następuje utrata funkcji. To poważny uraz, który często wymaga leczenia chirurgicznego.

Objawy skręcenia nadgarstka

Objawy skręcenia nadgarstka obejmują:

• ból i dyskomfort
• obrzęk
• siniaki
• tkliwość dotykową
• uczucie trzaskania
• uczucie ciepła wokół nadgarstka
• ograniczenie ruchomości.

Zwichnięcie nadgarstka

Zwichnięcie nadgarstka związane jest z przerwaniem łączności pomiędzy powierzchniami stawowymi kości, któremu towarzyszy zerwanie torebki stawowej i więzadeł. W wyniku tego urazu może dojść również do uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych w obrębie urazu. Mówimy wówczas o zwichnięciu powikłanym. Gdy nie dojdzie do całkowitej utraty kontaktu pomiędzy powierzchniami stawowymi, a jedynie do przesunięcia ich względem siebie, to taki stan nazywamy podwichnięciem.

Zwichnięcie nadgarstka spowodowane jest najczęściej upadkiem z wysokości, uderzeniem o twarde podłoże lub zderzeniem z twardym przedmiotem.

Objawy zwichnięcia nadgarstka

Objawy zwichnięcia stawu to:

• ból i dyskomfort
• obrzęk
• zniekształcenie obrysu stawu
• ustawienie kończyny w niefizjologicznej pozycji
• krwiak na skutek uszkodzenia naczyń krwionośnych.

Skręcenie czy zwichnięcie nadgarstka? Diagnostyka

Właściwa diagnoza i leczenie urazów nadgarstka jest konieczne, aby uniknąć długotrwałych problemów, w tym przewlekłego bólu, sztywności i zapalenia stawów. Jak zdiagnozować skręcenie stawu a jak rozpoznać zwichnięcie nadgarstka? 

Proces diagnostyczny w obu przypadkach rozpoczyna się od wizyty u specjalisty, który przeprowadza wywiad i badanie lekarskie, a następnie wykonuje się badania obrazowe. W pierwszej kolejności robione jest zdjęcie rentgenowskie w celu oceny struktur kostnych, oceny przemieszczenia w przypadku zwichnięcia i wykluczenia ewentualnego złamania. Poszerzeniem diagnostyki jest USG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny.

Leczenie i rehabilitacja skręconego nadgarstka

Zazwyczaj po urazie pojawia się pytanie o to, ile trwa leczenie skręcenia nadgarstka. Sposób i czas leczenia zależy od ciężkości urazu. Uważa się, że regeneracja skręconego nadgarstka może trwać od dwóch do dziesięciu tygodni. Pamiętać jednak należy, że każdy uraz goi się w innym tempie, gdyż proces ten zależny jest od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta czy choroby współistniejące.

Leczenie łagodnego skręcenia zwykle opiera się na domowych sposobach. Umiarkowane i ciężkie skręcenia mogą wymagać unieruchomienia albo leczenia chirurgicznego. W przypadku wystąpienia urazu warto rozpocząć od odpoczynku i zimnych okładów. Staraj się ograniczyć ruchy nadgarstka w zakresie, który nie powoduje bólu. Zastosuj zimny okład po urazie, aby zmniejszyć ból i obrzęk. Okłady trzymaj w miejscu urazu około 20-30 minut i stosuj co 3-4 godziny. Ciężkie skręcenia mogą wymagać leczenia chirurgicznego.

W przypadku skręcenia warto zastosować fizjoterapię, której celem będzie redukcja bólu i obrzęku, przywrócenie ruchomości i powrót do pełnej funkcji oraz wzmacnianie struktur w obrębie stawu, aby go zabezpieczyć przed kolejnymi kontuzjami. Do tych celów wykorzystuje się:

• fizykoterapię (laser, krioterapią, pole magnetyczne)
• terapię manualną i powięziową
• kinezyterapię (na początku ćwiczenia czynne w odciążeniu, a następnie czynne wolne i czynne z oporem, ćwiczenia wzmacniające i stabilizacyjne).

• 
  35500.00 zł
  Laser wysokoenergetyczny iLUX SMART 10 W, 1064nm
  Zobacz w sklepie
• 
  48000.00 zł
  Laser wysokoenergetyczny iLUX PLUS 10 W, 810nm + 980nm
  Zobacz w sklepie
• 
  94310.00 zł
  Aparat do głębokiej stymulacji elektromagnetycznej Enraf-Nonius COMPACT-II ze stolikiem
  Zobacz w sklepie

Czy nieleczone skręcenie nadgarstka może mieć konsekwencje? Nie należy bagatelizować żadnego urazu, natomiast skręcenie nie wymaga tak wielu interwencji jak zwichnięcie. Niepodjęcie żadnego leczenia może jednak spowodować niestabilność w stawie, a to w konsekwencji prowadzić do powtarzania się skręcenia.

Leczenie zwichnięcia nadgarstka i rehabilitacja

Co robić ze zwichniętym nadgarstkiem? W przypadku zwichnięcia pierwszym etapem jest unieruchomienie kończyny oraz zastosowanie zimnych okładów łagodzących ból i obrzęk. Ważne jest nastawienie i ustabilizowanie nadgarstka w fizjologicznej pozycji.

W przypadku zwichnięć z uszkodzeniem okolicznych nerwów i naczyń albo kolejnego z rzędu zwichnięcia w tym samym miejscu, stosuje się zabieg operacyjny, który ma na celu przywrócenie właściwego ustawienia wszystkich elementów, ich stabilizację oraz zszycie uszkodzonych struktur, głównie więzadeł. Następnie unieruchamia się staw w opatrunku gipsowym.

Aby przyspieszyć proces regeneracji, można zastosować zabieg z wykorzystaniem pola magnetycznego już na etapie unieruchomienia. Po ściągnięciu gipsu wprowadza się zabiegi fizykoterapeutyczne o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym jak laser, pole magnetyczne czy krioterapię. Następnie przeprowadza się terapię manualną i rozmaite ćwiczenia, które w głównej mierze mają zwiększyć ruchomość stawu, wzmocnić struktury okołostawowe i poprawić stabilizację.

Gdy zwichnięcie nie wymaga operacji, to nastawienie wykonuje lekarz, a następnie stosuje się unieruchomienie w postaci ortezy, która przyspiesza regenerację uszkodzonych struktur i nie obciąża tak bardzo tkanek jak w przypadku zastosowania gipsu. Na tym etapie pomocne są również zabiegi fizykoterapeutyczne np. laseroterapia, pole magnetyczne i ćwiczenia w obrębie sąsiednich stawów. Następnie wprowadza się terapię manualną, fizykoterapię i kinezyterapię w celu przywrócenia ruchomości, odtworzenia właściwego obciążania stawu oraz wzmacniania struktur w obrębie stawu, aby zabezpieczyć przed kolejnymi kontuzjami.

Ile może trwać powrót do sprawności po zwichnięciu? Podobnie jak w przypadku skręcenia, czas leczenia uzależniony jest od rozległości urazu i zastosowanych metod oraz od czynników osobniczych. W przypadku leczenia chirurgicznego stosuje się unieruchomienie gipsowe na kilka do kilkunastu tygodni (w zależności od rozległości urazu), a następnie przez kolejnych kilka-kilkanaście tygodni pracuje nad przywróceniem pełnego zakresu ruchu, wzmocnieniem struktur okołostawowych w celu zapobiegania kolejnym urazom oraz przywróceniem pełni funkcji (osiągnięcie stanu sprzed urazu).

Jakie są konsekwencje nieleczonego zwichnięcia nadgarstka? Nieleczone zwichnięcie, w porównaniu do skręcenia, może mieć poważniejsze konsekwencje. Nieodbycie wizyty lekarskiej i brak nastawienia może spowodować liczne kompensacje nie tylko w obrębie nadgarstka. Najczęstszymi konsekwencjami są:

• zaburzenia pracy więzadeł,
• powstanie przykurczy w obrębie stawu,
• utrzymywanie się długotrwałego stanu zapalnego,
• trudne do wyeliminowania dolegliwości bólowe.