Uraz whiplash (biczowy) – najczęstszy uraz kręgosłupa szyjnego po wypadku samochodowym a fizjoterapia
Jednym z najpowszechniejszych skutków wypadków komunikacyjnych jest uraz biczowy kręgosłupa szyjnego, nazywany też często angielską nazwą “whiplash”. Uraz ten wiąże się z szeregiem dolegliwości, a jego objawy niekoniecznie są oczywiste. Co poza bólem szyi po wypadku powinno wzbudzić naszą czujność? Jak leczy się uraz typu whiplash? Na te pytania odpowiadamy w artykule.
Spis treści
Whiplash – uraz szyi po wypadku samochodowym
Uraz whiplash, nazywany też urazem biczowym lub urazem „smagnięcia biczem”, to kontuzja odcinka szyjnego kręgosłupa, dotykająca najczęściej uczestników wypadków samochodowych.
Przyczyną obrażenia jest gwałtowne odgięcie głowy i bezpośrednio później kolejne, w przeciwnym kierunku – ruch typowy na przykład dla uderzenia w przeszkodę czy gwałtowego hamowania (który w nieszkodliwej intensywności jest znajomy wielu kierowcom i pasażerom). Swoją nazwę uraz zawdzięcza właśnie temu szybkiemu ruchowi głowy i niemal natychmiastowej zmianie kierunku, spowodowanej pociągnięciem jej przez tułów, co przypomina właśnie smagnięcie bicza.
Uraz typu whiplash nie jest określeniem schorzenia konkretnych tkanek, a jedynie sposobu, w jaki do niego doszło. Uszkodzone mogą być bardzo różne struktury: mięśnie, ścięgna, nerwy lub krążki międzykręgowe. W zależności od mechanizmu kontuzji wyróżnia się kilka typów urazu biczowego kręgosłupa szyjnego.
Zgięciowy uraz whiplash
Mowa o nim, kiedy szarpnięcie spowodowało odchylenie głowy do tyłu, co może się zdarzyć, kiedy na przykład stojący samochód zostanie uderzony od tyłu przez jadący pojazd. Taka kontuzja zwykle dotyczy szyi i klatki piersiowej.
Mogą przy niej nastąpić: podwichnięcie kręgu lub złamanie jego trzonu, uszkodzenie więzadeł podłużnego tylnego lub międzykolczystego albo stawów i przesunięcie kręgu, a także złamania kompresyjne.
Wyprostny uraz kręgosłupa szyjnego po wypadku samochodowym
Zdarza się, kiedy głowa najpierw porusza się w przód, czyli na przykład przy nagłym hamowaniu lub zatrzymaniu się na przeszkodzie.
Uszkodzenia obejmują wtedy zwykle jedynie odcinek szyjny kręgosłupa. W tym przypadku mogą zdarzyć się uszkodzenie więzadła podłużnego przedniego lub tylnych części kręgów, podwichnięcia kręgów i wiele różnego rodzaju złamań (w tym kompresyjne i dyslokacyjne).
Kompresyjny (przeciążeniowy) uraz biczowy
Ten rodzaj kontuzji jest niebezpieczny dla odcinków szyjnego i lędźwiowego. Może bowiem oznaczać złamania trzonów kręgów pod wpływem ich zbyt dużej kompresji.
Rotacyjny uraz typu whiplash
Rotacyjny uraz szyi po wypadku oznacza najczęściej złamania bocznych części kręgów, które są zaangażowane w skręt szyi. Może do niego dojść na przykład wtedy, kiedy osoba podczas wypadku miała skierowaną głowę w bok.
Nie tylko ból szyi po wypadku – objawy urazu whiplash
W związku z tym, że przy tego rodzaju kontuzji uszkodzone mogą zostać bardzo różne struktury, to i wachlarz objawów jest bardzo szeroki. Dlatego po jakimkolwiek wypadku (niekoniecznie samochodowym), w którym mocno szarpnęło naszym ciałem, należy uważnie obserwować reakcje swojego organizmu.
Zazwyczaj pacjenci skarżą się na objawy w obrębie szyi oraz górnej części tułowia, klatki piersiowej i barków. Wśród nich głównym może być ból szyi po wypadku, ale pojawiają się również między innymi:
- osłabienie mięśni, w tym również głębokich,
- mniejszy zakres ruchu,
- ból stawu podczas pracy,
- ból kręgosłupa,
- uczucie sztywności,
- powstanie punktów spustowych,
- charakterystyczne trzaskanie lub chrupanie podczas ruchu szyją,
- mimowolne skurcze,
- drętwienie rąk lub nóg,
- mrowienie kończyn,
- ból nadgarstka i łokcia,
- mdłości,
- zawroty głowy,
- zmęczenie,
- zaburzenia snu,
- zaburzenia widzenia,
- ból ucha lub żuchwy,
- zmieniona krzywizna kręgosłupa,
- zmieniona, nieprawidłowa postawa ciała.
To wszystko konsekwencje wszelkich dolegliwości: stanów zapalnych mięśni i stawów, naderwania lub zerwania więzadeł, ucisku nerwów i innych problemów, które mogą być następstwem urazu kręgosłupa szyjnego po wypadku samochodowym. Dlatego jeżeli zgłaszamy się do fizjoterapeuty po pomoc, warto od razu wspomnieć o przebytym wypadku.
Leczenie whiplash – urazu smagnięcia biczem
Każdy specjalista rozpocznie leczenie od precyzyjnej diagnozy. Po wywiadzie z pacjentem obejrzy go starannie, sprawdzi między innymi jego postawę, zakres ruchu, napięcia nerwów i najprawdopodobniej zleci dodatkowe badania (RTG, USG), by mieć pewność, co dokładnie wydarzyło się w poszczególnych tkankach – sam uraz biczowy kręgosłupa szyjnego jest bowiem zbyt ogólnym stwierdzeniem.
Od szczegółowej diagnozy uzależnione będą bowiem metody leczenia i rehabilitacji. W niektórych przypadkach konieczne może być czasowe unieruchomienie z pomocą kołnierza. Poza tym pierwsze działania nakierowane będą na minimalizowanie bólu i wsparcie regeneracji tkanek, a w dalszej kolejności na przywrócenie poprawnej postawy ciała, niwelowanie dysbalansu mięśniowego i powrót do pełnego zakresu ruchu.
Uraz whiplash a nowoczesna fizjoterapia
Nowe technologie stosowane w rehabilitacji bywają przydatne również podczas leczenia whiplash. Uraz ten jest zwykle złożony z kilku innych, na które z powodzeniem stosuje się na przykład zabiegi laseroterapii (w tym lasery wysokoenergetyczne), elektroterapii prądami TENS, sonoterapii, magnetoterapii czy suchego igłowania. Warto więc i w przypadku urazu smagnięcia biczem zastosować te techniki, które są w danym obszarze z powodzeniem wykorzystywane, by przyspieszyć i wesprzeć regenerację pacjenta.
-
4370.00 złAparat do elektroterapii BARDOMED E1 -
52000.00 złLaser wysokoenergetyczny iLUX PLUS 15 W, 810nm + 980nm -
6590.00 złAparat do magnetoterapii BARDOMED M1 z dwoma aplikatorami płaskimi
Poza tym specjalista może wykorzystywać też masaż poprzeczny, rolling, stretching, mobilizacje, taping, techniki mięśniowo-powięziowe i wiele innych. Wybór zależy od indywidualnej sytuacji chorego.
