Zespół mięśnia piszczelowego tylnego – dlaczego powstaje i jak go leczyć?

Zespół mięśnia piszczelowego tylnego nie od razu daje dotkliwe objawy, ale szybka reakcja jest bardzo ważna, by uniknąć dodatkowych problemów i długiej kuracji. Pobolewa cię okolica kostki przyśrodkowej i śródstopia podczas rozgrzewki lub treningu? To może być zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego. Nie zwlekaj i skonsultuj to z lekarzem. Sprawdź, na co dokładnie zwrócić uwagę i co możesz zrobić od razu, by nie dopuścić do powikłań.

Mięsień piszczelowy tylny

Mięsień piszczelowy tylny, jak sugeruje nazwa, znajduje się w łydce, za kością piszczelową. W okolicy kostki przechodzi w ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego, które od spodu stopy łączy się m.in. z kośćmi śródstopia. W ten sposób mięsień ten steruje zgięciem podeszwowym, czyli obciąganiem stopy w dół, oraz skręcaniem stopy do wewnątrz. Przez to jest bardzo istotnym elementem, odpowiadającym za właściwe ułożenie stopy podczas marszu czy biegu i równomierne rozłożenie ciężaru ciała na kończynie.

Zespół mięśnia piszczelowego tylnego – co to oznacza i jakie ma przyczyny?

Zespół mięśnia piszczelowego tylnego to degeneracja lub stan zapalny ścięgna, który rozwinął się na skutek nadwyrężenia tkanki. Jest to inaczej zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego (czasem błędnie skracane jako zapalenie mięśnia piszczelowego tylnego) lub niewydolność mięśnia piszczelowego tylnego.

Jego przyczynami zwykle są:

• uraz ostry, spowodowany gwałtownym, dużym przeciążeniem,
• niezregenerowane, nagromadzone mikrourazy, wynikające z mniejszych, ale powtarzanych przeciążeń lub braku rozgrzewki.

Kontuzji tego rodzaju dodatkowo sprzyjają:

• nadmierna pronacja stopy,
• stopa płaska,
• skrócone mięśnie łydki,
• wcześniejsze urazy, które zniekształciły łuk stopy,
• błędne wzorce ruchu oraz błędy techniczne podczas uprawiania sportów (np. biegania).

Poza tym nie bez wpływu pozostają choroby reumatologiczne, cukrzyca, otyłość, nadciśnienie i wiek (powyżej 40. roku życia).

Punktem wyjścia diagnozy zapalenia ścięgna piszczelowego tylnego jest wywiad i badanie przez lekarza. W razie potrzeby mogą być zalecone dodatkowo RTG, USG lub MRI. Szczególnie istotne jest odróżnienie tego schorzenia od skręcenia kostki i zapalenia stawu.

Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego – objawy

Podstawowym objawem problemów ze ścięgnem mięśnia piszczelowego tylnego jest ból w okolicy ścięgna, czyli pod stopą i przy kostce przyśrodkowej. Początkowo pojawia się podczas wysiłku, ale mija po rozgrzewce. Pacjenci opisują to jako pobolewanie czy szybkie męczenie się.

Z czasem bolesność nasila się, najpierw po treningu, później także w trakcie. Okolice ścięgna stają się bardziej wrażliwe na dotyk, a mięsień piszczelowy – słabszy. Specyficznym objawem, który może ujawnić się w miarę rozwoju choroby, jest bolesność podczas stawania na palcach.

Nieleczona niewydolność mięśnia piszczelowego tylnego prowadzi do opadania łuku stopy (płaskostopia), koślawienia się stopy oraz przykurczu ścięgna Achillesa, co powoduje negatywne zmiany w chodzie. Na tym etapie ból będzie obejmować już większe obszary kończyny.

Jak leczyć zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego?

Podstawą leczenia jest odpoczynek – całkowite odciążenie kończyny – oraz rehabilitacja. Czasem stosuje się dodatkowo ortezę lub gips, potrzebne bywają też wkładki ortopedyczne do butów.

Jeżeli problem zostanie wyłapany na bardzo wczesnym etapie, czasem wystarczy przerwa od treningów (lub innego typu obciążeń), ale nie jest to łatwe, ponieważ ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego pracuje także podczas zwykłego chodu. Konieczne jest więc ograniczenie jakiegokolwiek przemieszczania się do minimum i/lub wspieranie się kulami, by tkanki miały czas zregenerować się. Jeszcze przed wizytą u lekarza warto też chłodzić kończynę zimnymi okładami.

Specjalista prawdopodobnie zaleci zażywanie leków przeciwzapalnych i rehabilitację. Przy zapaleniu ścięgna mięśnia piszczelowego tylnego można zastosować m.in. ultradźwięki, które dobrze sprawdzają się w terapii ścięgien, jonoforezę, pozwalającą na aplikowanie leków bezpośrednio w uszkodzone miejsce, kinesiotaping oraz inne techniki rozluźniające.

• 
  4370.00 zł
  Aparat do elektroterapii BARDOMED E1
  Zobacz w sklepie

Na dalszym etapie bardzo ważne będą odpowiednie ćwiczenia rozciągające i wzmacniające – ich dobór będzie jednak w dużej mierze zależeć od dokładnych przyczyn schorzenia.

Istotne jest również leczenie chorób, które sprzyjają pojawieniu się zapalenia ścięgna piszczelowego tylnego, oraz poprawa wzorców ruchu, jeżeli to one spowodowały uraz lub też pojawiły się jako jego następstwo.

Zespół mięśnia piszczelowego tylnego – leczenie operacyjne

Kiedy choroba zostanie zdiagnozowana bardzo późno, w zaawansowanym stadium, lub leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, konieczne może być leczenie operacyjne. Przeprowadza się je kilkoma metodami, które dobierane są indywidualnie do każdego przypadku. Operacja wiąże się jednak z dłuższym czasem rehabilitacji i powrotu do zdrowia.